بررسی ارتباط سردرد ناشی از سوراخ شدن دورا با نوسانات همودینامیک در بیماران تحت بیهوشی نخاعی

زمینه و هدف: به اعتقاد بسیاری از محققین علت بروز سردرد بعد از سوراخ شدن سخت شامه، نشت مایع مغزی نخاعی (csf= cerebrospinal fluid) و کاهش فشار داخل مغز (icp= intracranial pressure) است. تغییرات همودینامیک می تواند بر دینامیک csf و وضعیت icp تأثیر گذار باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط نوسانات فشار خون، نبض، میزان مایع دریافتی و افدرین مصرفی با سردرد بعد از سوراخ شدن سخت شامه طراحی و اجراء شده است. روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی - تحلیلی بر روی 95 بیمار با شکستگی ساق پا، نامزد بیهوشی نخاعی، با استفاده از سوزن نوعquincke شماره 23 انجام شد. فشار خون و نبض در دقایق 1، 2، 4، 8 و 16 پس از انجام بیهوشی نخاعی اندازه گیری و ثبت شد. همچنین جمع مایع وریدی و افدرین دریافتی نیز محاسبه و ثبت گردید. سپس بروز، شدت (بر اساس پرسشنامه vas=visual analog scale) و مدت سردرد (روز) تا 5 روز بعد از انجام بیهوشی مورد بررسی قرار گرفت. در پایان ارتباط میزان بروز و شدت سردرد با نوسانات فشار خون، نبض، میزان مایع وریدی دریافتی و افدرین مصرفی با استفاده از آزمون های t مستقل و پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از بیماران مورد مطالعه 3/33% دچار سردرد بعد از سوراخ شدن دورا شدند. میانگین شدت و طول مدت سردرد به ترتیب 11/2±83/5 (سانتیمتر) و 40/1±66/3 (روز) بود. بین درصد نوسانات فشارخون سیستول، دیاستول، متوسط شریانی، تعداد نبض، میزان مایع دریافتی و افدرین مصرفی با میزان بروز و شدت سردرد متعاقب بیهوشی نخاعی، رابطه معنی داری بدست نیامد. نتیجه گیری: عدم ارتباط معنی دار بین نوسانات همودینامیکی با میزان بروز و شدت سردرد می تواند نشان دهنده این موضوع باشد که علیرغم تأثیر عوامل همودینامیک بر دینامیک و وضعیت icp، این عوامل احتمالاَ از قدرت کافی جهت تغییر در میزان نشت csf از سوراخ دورا برخوردار نبوده و عامل تعیین کننده اصلی همان اندازه و شکل سوراخ ایجاد شده توسط سوزن های نخاعی است.